ابن قتیبه و سفیه و هواپرست دانستن ابوحنیفه در صدور احکام و فتاوای شرعی

محمد محیی الدین الاصفر،محقق سَلَفی کتاب تاویل الحدیث اثر ابن قتیبه، در مقدمه ی تحقیقش می نویسد :

وَالْکتاب الَّذِی بَین أَیْدِینَا "تَأْوِیل مُخْتَلف الحَدِیث" ینتصر فِیهِ ابْن قُتَیْبَة -وَهُوَ من أَعْلَام مدرسة الحَدِیث- لمدرسة أهل الحَدِیث، وَیدْفَع حجج الْمدَارِس الْمُخَالفَة إِلَى دَرَجَة قد یُبَالغ فِیهَا بِنَقْد وتجریح أعلامها، لَا سِیمَا فِی تنَاوله لأئمة أهل الرَّأْی حَتَّى اتهمَ أَبَا حنیفَة -بِمَا سَوف یرد فِی الْکتاب- من اتِّبَاع للأهواء وسفه فِی الْأَحْکَام، وَهَذَا بِلَا شکّ تطرف غیر مَقْبُول، بل هُوَ التعصب الَّذِی یحمل الْإِنْسَان على الغلو فِی نقد الْخُصُوم.

الدینوری، ابومحمد عبد الله بن مسلم ابن قتیبة (متوفاى276هـ)، تأویل مختلف الحدیث،ص 17، تحقیق : محمد محیی الدین الأصفر، ناشر: المکتب الاسلامی - مؤسسة الإشراق، الطبعة: الطبعة الثانیة- مزیده ومنقحة 1419هـ - 1999م.

کتابی که در دست ماست «تاویل مختلف الحدیث» نام دارد و در آن ابن قتیبه - که از بزرگان اهل حدیث است - از اهل حدیث دفاع می کند و ادله ی مدارس فکری مخالف را به شکلی رد می کند که در نقد و رد بزرگان آن مدارس فکری زیاده روی می کند به خصوص زمانی که به ائمه ی اهل رای می پردازد تا جایی که وی ابوحنیفه را - همانطور که در کتاب خواهد آمد - متهم به پیروی از هوای نفس و سفاهت در احکام شرعی می کند و بی شک این تندروی ای غیر قابل قبول است و تعصبی است که موجب می گردد انسان در نقد مخالف و دشمنش زیاده روی کند.