سفارینی الحنبلی: روایات مهدویت متواتر معنوی است و منکر آن کافر است [مصادر اهل سنت]

در ادامه مبحث تواتر مهدویت در کتب مخالفین در این مطلب نظر عالم مشهور اهل سنت محمد بن احمد بن سالم السفارینی الحنبلی را در کتاب "لومع الانوار البهیة" بیان می کنیم. وی تصریح می کند که روایات مهدویت متواتر معنوی، و منکرین آن کافر هستند

وَمِنْهَا: أَیْ مِنْ أَشْرَاطِ السَّاعَةِ الَّتِی وَرَدَتْ بِهَا الْأَخْبَارُ وَتَوَاتَرَتْ فِی مَضْمُونِهَا الْآثَارُ أَیْ مِنَ الْعَلَامَاتِ الْعُظْمَى وَهِیَ أَوَّلُهَا أَنْ یَظْهَرَ ((الْإِمَامُ)) الْمُقْتَدَى بِأَقْوَالِهِ وَأَفْعَالِهِ ((الْخَاتَمُ)) لِلْأَئِمَّةِ فَلَا إِمَامَ بَعْدَهُ کَمَا أَنَّ النَّبِیَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ هُوَ الْخَاتَمُ لِلنُّبُوَّةِ وَالرِّسَالَةِ فَلَا نَبِیَّ وَلَا رَسُولَ بَعْدَهُ...

وَأَمَّا نَسَبُهُ فَإِنَّهُ مِنْ أَهْلِ بَیْتِ رَسُولِ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ...

ثُمَّ إِنَّ الرِّوَایَاتِ الْکَثِیرَةَ وَالْأَخْبَارَ الْغَزِیرَةَ نَاطِقَةٌ أَنَّهُ مِنْ وَلَدِ فَاطِمَةَ الْبَتُولِ ابْنَةِ النَّبِیِّ الرَّسُولِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ وَرَضِیَ عَنْهَا وَعَنْ أَوْلَادِهَا الطَّاهِرِینَ، وَجَاءَ فِی بَعْضِ الْأَحَادِیثِ أَنَّهُ مِنْ وَلَدِ الْعَبَّاسِ وَالْأَوَّلُ أَصَحُّ...

قَالَ بَعْضُ حُفَّاظِ الْأُمَّةِ وَأَعْیَانُ الْأَئِمَّةِ أَنَّ کَوْنَ الْمَهْدِیَّ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ مِمَّا تَوَاتَرَ عَنْهُ ذَلِکَ فَلَا یَسُوغُ الْعُدُولُ وَلَا الِالْتِفَاتُ إِلَى غَیْرِهِ...

قَدْ کَثُرَتِ الْأَقْوَالُ فِی الْمَهْدِیِّ حَتَّى قِیلَ لَا مَهْدِیَّ إِلَّا عِیسَى، وَالصَّوَابُ الَّذِی عَلَیْهِ أَهْلُ الْحَقِّ أَنَّ الْمَهْدِیَّ غَیْرُ عِیسَى وَأَنَّهُ یَخْرُجُ قَبْلَ نُزُولِ عِیسَى عَلَیْهِ السَّلَامُ، وَقَدْ کَثُرَتْ بِخُرُوجِهِ الرِّوَایَاتُ حَتَّى بَلَغَتْ حَدَّ التَّوَاتُرِ الْمَعْنَوِیِّ وَشَاعَ ذَلِکَ بَیْنَ عُلَمَاءِ السُّنَّةِ حَتَّى عُدَّ مِنْ مُعْتَقَدَاتِهِمْ

وَقَدْ رَوَى الْإِمَامُ الْحَافِظُ ابْنُ الْإِسْکَافِ بِسَنَدٍ مَرْضِیٍّ إِلَى جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَسَلَّمَ " «مَنْ کَذَّبَ بِالدَّجَّالِ فَقَدْ کَفَرَ وَمَنْ کَذَّبَ بِالْمَهْدِیِّ فَقَدْ کَفَرَ...

فَالْإِیمَانُ بِخُرُوجِ الْمَهْدِیِّ وَاجِبٌ کَمَا هُوَ مُقَرَّرٌ عِنْدَ أَهْلِ الْعِلْمِ وَمُدَوَّنٌ فِی عَقَائِدِ أَهْلِ السُّنَّةِ وَالْجَمَاعَةِ وَکَذَا عِنْدَ أَهْلِ الشِّیعَةِ أَیْضًا لَکِنَّهُمْ زَعَمُوا أَنَّهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ الْعَسْکَرِیُّ کَمَا تَقَدَّمَ

خروج حضرت مهدی (علیه السلام) یکی از علامت های قیامت است که روایات در این باره وارد شده است و مضمون این روایات متواتر است. یکی از علامت های بزرگ قیامت و نخستین آن ها این است که امامی ظهور می کند که لازم است به گفتار و کردار او اقتدا شود، او خاتم امامت است و هیچ امامی پس از او نخواهد آمد، همانطوری که رسول خدا صلی الله علیه و آله خاتم نبوت و رسالت بود و هیچ نبی و رسولی بعد از او نخواهد آمد

اما نسب او: به درستی که او از خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله است. زیرا روایات بسیاری در این زمینه وارد شده است که ثابت می کند او از نسل فاطمه زهرا (سلام الله علیها) دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله است. در برخی از روایات آمده است که او از نسل عباس است، ولی روایات دسته اول صحیح تر هستند

بعضی از حفاظ و سرشناسان ائمه گفته اند:  این که حضرت مهدی (علیه السلام) از نسل رسول خدا صلی الله علیه و آله است به صورت متواتر نقل شده است، پس جایز نیست که ما از او عدول و به دیگر اقوال توجه کنیم

درباره حضرت مهدی (علیه السلام) دیدگاههای متعددی وجود دارد، تا جایی که برخی گفته اند: مهدی (علیه السلام) همان عیسی (علیه السلام) است. اما نظر درست که پیروان حق آن را قبول دارند این است که مهدی (علیه السلام) غیر از عیسی (علیه السلام) است، او قبل از نزول عیسی خروج می کند. روایات در این زمینه بسیار زیاد است، به طوری که به حد متواتر معنوی می رسد. این روایات در بین علمای اهل سنت شایع شده، به حدی که از اعتقادات آن ها به شمار می رود

امام و حافظ ابن اسکاف با سند مقبول از جابرن عبدالله نقل کرده است که رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس (خروج) دجال را تکذیب کند کافر شده است، هر کس (خروج) مهدی علیه السلام را تکذیب کند به درستی که کافر شده است

پس ایمان به خروج مهدی (علیه السلام) واجب است، چنانچه اهل علم بر همین اعتقاد هستند و از اعتقادات اهل سنت و جماعت نیز به شمار می رود. همانطوری که شیعیان نیز بر این مساله اعتقاد دارند، اما گمان کرده اند که حضرت مهدی (علیه السلام) همان محمد بن الحسن العسکری (علیه السلام) است

لوامع الانوار البهیة و سواطع الاسرار الاثریة.ج2 ص70.ط مؤسسة الخافقین ومکتبتها

جایگاه "سفارینی" نزد اهل سنت

(السفارینی) محمد بن أحمد بن سالم السفارینی، شمس الدین، أبو العون: عالم بالحدیث والاصول والادب، محقق

الأعلام للزرکلی.ج6 ص14.ط دار العلم للملایین