وحدت و برائت از دیدگاه قرآن مجید
وحدت و برائت از دیدگاه قرآن مجید
خداوند متعال می فرماید :
وَمَا أَرْسَلْنَا مِن قَبْلِکَ مِن رَّسُولٍ إِلَّا نُوحِی إِلَیْهِ أَنَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا أَنَا فَاعْبُدُونِ ( سوره انبیاء آیه ۲۵ )
یعنی : ﻭ ای رسول خاتم ما محمد مصطفی صلی الله علیه و آله ﻫﻴﭻ رسولیرا پیش از تو برای هدایت بندگان ﻧﻔﺮﺳﺘﺎﺩﻳﻢ ﻣﮕﺮ اینکه ﺑﻪ آنان ﻭﺣﻰ ﻛﺮﺩﻳﻢ ﻛﻪ به مردم بگویند : هیچ خدایی ﺟﺰ ﻣﻦ ﻧﻴﺴﺖ ، ﭘﺲ ﺗﻨﻬﺎ ﻣﺮﺍ پرستش کنید .
بنابراین ، دو موضوع توحید ( ولایت ) ، با برائت از شرک به صورت وحی به تمام رسولان الهی ابلاغ گردیده است زیرا توحید بدون برائت از شرک امکان ندارد .
بدون تردید ! توحید و یکتاپرستی ، نخستین اصل از اصول اعتقادی تمام ادیان آسمانی است که با کلمهٔ توحید «لا اله الا الله» آغاز و اظهار می گردد ، و این کلمه که در حقیقت یک کلام است که از دو کلمه :
۱) کلمهٔ برائت : «لا اله»
۲) کلمهٔ جلالهٔ ولایت «الله»
با فاصله بین آن دو به حرف کلیدی «إلّا» جهت متمایز ساختن آن دو از یکدیگر ، ترکیب گردیده ، ولی بر اثر شدت ارتباط این دو کلمه با متمایز شدن آن دو به حرف «إلّا» کلمه ، نامیده شده است که ذات اقدس حق فرمود : « کَلِمَةُ لا إله الّا الله حِصْنی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنی أَمِنَ مِنْ عَذابی » (حدیث قدسی سلسلة الذهب از حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام) .
چنانچه در حدیث قدسی دیگر فرمود : « وَلایَةُ عَلِیِّ بْنِ أبیطالب حِصْنی فَمَنْ دَخَلَ حِصْنی أَمِنَ مِنْ عَذابی » .
لطائف و ارتباط اسرار آمیز این دو جمله با هم را در ( تفسیر کبیر البصائر جلد ۶۰ صفحه ۴۸۴-۵۰۱ ) آورده ایم که دانستن آن بر عموم طبقات ، و خواص ضروری است تا بهتر مولای متقیان امیر مؤمنان امام علی علیه السلام را بشناسند که چرا به مولی الموحدین ، امام المتقین ، امیر المؤمنین ، یعسوب الدین و ... ملقب شده است ؟
اسلام حتی ظاهری آن ، بدون این دو کلمه و حرف کلیدی آنها ، متحقق نمی گردد ، چنانچه عبادت اختیاری حتی ظاهری آن بدون تطهیر ( زدودن نجاست از بدن ، لباس و مکان و ... ) و تحصیل طهارت ، متحقق نمی شود ، همانطوری که لامپ سالم بدون اتصال دو سیم مثبت و منفی بوسیلهٔ کلید ، روشن نمی گردد .
مرحوم شیخ صدوق در کتاب شریف التوحید صفحه ۱۵۲ باب ۱۲ حدیث ۹ ، با سندهای صحیحش از حضرت امام صادق علیه السلام نقل کرده است که فرمود :
« بِنا عُرِفَ اللهُ ، وَ عُبِدَ اللهُ ، نحنُ الأدِلّاءُ علَی اللهِ و لَوْ لانا ما عُبِدَ اللهُ »
یعنی : به وجود ما خاندان رسالت ، خداوند متعال شناخته شد ، و به وجود ما خداوند سبحان پرستیده شده است ، ماییم راهنمایان بندگان را به سوی خداوند متعال ، و اگر ما نبودیم ، خداوند متعال پرستیده نمی شد .
پر واضح و روشن است که توحید مرکب از برائت و ولایت است که بدون آن دو با هم ، و در عین حال بدون متمایز ساختن آن دو را از یکدیگر _ جهت خلط نشدن شرک با توحید ، کفر با ایمان ، و حق با باطل ، .... _ امکان ندارد ، و حتی برائت مقدم بر ولایت است ، چنانچه تطهیر قبل از طهارت می باشد . بنابراین ، ولایت به اهل بدون برائت از نااهل ، و یکتاپرستی بدون تنفر از بت پرستی امکان پذیر نیست .
خداوند متعال می فرماید :
« فَمَن یَکْفُرْ بِالطَّاغُوتِ وَیُؤْمِن بِاللَّهِ فَقَدِ اسْتَمْسَکَ بِالْعُرْوَةِ الْوُثْقَىٰ لَا انفِصَامَ لَهَا » (سوره بقره آیه ۲۵۶) .
یعنی : پس از هر کسی که نخست ، کافر به طاغوت گردد و از طاغوتیان برائت جوید ، و ایمان بخداوند سبحان آورد ، و در سایهٔ ولایت «الله» درآید تنها در این صورت ، به رشتهٔ استوار و ریسمان محکم الهی آویخته است که هرگز گسسته نگردد .
